1 υιος πανουργος υπηκοος πατρι υιος δε ανηκοος εν απωλεια
ֵּ֣ן חָ֭כָם מ֣וּסַר אָ֑ב וְ֝לֵ֗ץ לֹא־שָׁמַ֥ע גְּעָרָֽה׃
A wise son hears his father's instruction: but a scorner hears not rebuke.
2 απο καρπων δικαιοσυνης φαγεται αγαθος ψυχαι δε παρανομων ολουνται αωροι
ִפְּרִ֣י פִי־אִ֭ישׁ יֹ֣אכַל ט֑וֹב וְנֶ֖פֶשׁ בֹּגְדִ֣ים חָמָֽס׃
A man shall eat good by the fruit of his mouth: but the soul of the transgressors shall eat violence.
3 ος φυλασσει το εαυτου στομα τηρει την εαυτου ψυχην ο δε προπετης χειλεσιν πτοησει εαυτον
ֹצֵ֣ר פִּ֭יו שֹׁמֵ֣ר נַפְשׁ֑וֹ פֹּשֵׂ֥ק שְׂ֝פָתָ֗יו מְחִתָּה־לֽוֹ׃
He that keeps his mouth keeps his life: but he that opens wide his lips shall have destruction.
4 εν επιθυμιαις εστιν πας αεργος χειρες δε ανδρειων εν επιμελεια
ִתְאַוָּ֣ה וָ֭אַיִן נַפְשׁ֣וֹ עָצֵ֑ל וְנֶ֖פֶשׁ חָרֻצִ֣ים תְּדֻשָּֽׁן׃
The soul of the sluggard desires, and has nothing: but the soul of the diligent shall be made fat.
5 λογον αδικον μισει δικαιος ασεβης δε αισχυνεται και ουχ εξει παρρησιαν
ְּבַר־שֶׁ֭קֶר יִשְׂנָ֣א צַדִּ֑יק וְ֝רָשָׁ֗ע יַבְאִ֥ישׁ וְיַחְפִּֽיר׃
A righteous man hates lying: but a wicked man is loathsome, and comes to shame.
6 δικαιοσυνη φυλασσει ακακους τους δε ασεβεις φαυλους ποιει αμαρτια
ְ֭דָקָה תִּצֹּ֣ר תָּם־דָּ֑רֶךְ וְ֝רִשְׁעָ֗ה תְּסַלֵּ֥ף חַטָּֽאת׃
Righteousness keeps him that is upright in the way: but wickedness overthrows the sinner.
7 εισιν οι πλουτιζοντες εαυτους μηδεν εχοντες και εισιν οι ταπεινουντες εαυτους εν πολλω πλουτω
ֵ֣שׁ מִ֭תְעַשֵּׁר וְאֵ֣ין כֹּ֑ל מִ֝תְרוֹשֵׁ֗שׁ וְה֣וֹן רָֽב׃
There is that makes himself rich, yet has nothing: there is that makes himself poor, yet has great riches.
8 λυτρον ανδρος ψυχης ο ιδιος πλουτος πτωχος δε ουχ υφισταται απειλην
ֹּ֣פֶר נֶֽפֶשׁ־אִ֣ישׁ עָשְׁר֑וֹ וְ֝רָ֗שׁ לֹא־שָׁמַ֥ע גְּעָרָֽה׃
The ransom of a man's life are his riches: but the poor hears not rebuke.
9 φως δικαιοις δια παντος φως δε ασεβων σβεννυται α ψυχαι δολιαι πλανωνται εν αμαρτιαις δικαιοι δε οικτιρουσιν και ελεωσιν
וֹר־צַדִּיקִ֥ים יִשְׂמָ֑ח וְנֵ֖ר רְשָׁעִ֣ים יִדְעָֽךְ׃
The light of the righteous rejoices: but the lamp of the wicked shall be put out.
10 κακος μεθ υβρεως πρασσει κακα οι δε εαυτων επιγνωμονες σοφοι
ַק־בְּ֭זָדוֹן יִתֵּ֣ן מַצָּ֑ה וְאֶת־נ֖וֹעָצִ֣ים חָכְמָֽה׃
Only by pride comes contention: but with the well advised is wisdom.
11 υπαρξις επισπουδαζομενη μετα ανομιας ελασσων γινεται ο δε συναγων εαυτω μετ ευσεβειας πληθυνθησεται δικαιος οικτιρει και κιχρα
֭וֹן מֵהֶ֣בֶל יִמְעָ֑ט וְקֹבֵ֖ץ עַל־יָ֣ד יַרְבֶּֽה׃
Wealth got by vanity shall be diminished: but he that gathers by labour shall increase.
12 κρεισσων εναρχομενος βοηθων καρδια του επαγγελλομενου και εις ελπιδα αγοντος δενδρον γαρ ζωης επιθυμια αγαθη
ּוֹחֶ֣לֶת מְ֭מֻשָּׁכָה מַחֲלָה־לֵ֑ב וְעֵ֥ץ חַ֝יִּ֗ים תַּאֲוָ֥ה בָאָֽה׃
Hope deferred makes the heart sick: but when the desire comes, it is a tree of life.
13 ος καταφρονει πραγματος καταφρονηθησεται υπ αυτου ο δε φοβουμενος εντολην ουτος υγιαινει α υιω δολιω ουδεν εσται αγαθον οικετη δε σοφω ευοδοι εσονται πραξεις και κατευθυνθησεται η οδος αυτου
ָּ֣ז לְ֭דָבָר יֵחָ֣בֶל ל֑וֹ וִירֵ֥א מִ֝צְוָ֗ה ה֣וּא יְשֻׁלָּֽם׃
Whoso despises the word shall be destroyed: but he that fears the commandment shall be rewarded.
14 νομος σοφου πηγη ζωης ο δε ανους υπο παγιδος θανειται
ּוֹרַ֣ת חָ֭כָם מְק֣וֹר חַיִּ֑ים לָ֝ס֗וּר מִמֹּ֥קְשֵׁי מָֽוֶת׃
The law of the wise is a fountain of life, to depart from the snares of death.
15 συνεσις αγαθη διδωσιν χαριν το δε γνωναι νομον διανοιας εστιν αγαθης οδοι δε καταφρονουντων εν απωλεια
ֵֽׂכֶל־ט֭וֹב יִתֶּן־חֵ֑ן וְדֶ֖רֶךְ בֹּגְדִ֣ים אֵיתָֽן׃
Good understanding gives favour: but the way of transgressors is hard.
16 πας πανουργος πρασσει μετα γνωσεως ο δε αφρων εξεπετασεν εαυτου κακιαν
ָּל־עָ֭רוּם יַעֲשֶׂ֣ה בְדָ֑עַת וּ֝כְסִ֗יל יִפְרֹ֥שׂ אִוֶּֽלֶת׃
Every prudent man deals with knowledge: but a fool lays open his folly.
17 βασιλευς θρασυς εμπεσειται εις κακα αγγελος δε πιστος ρυσεται αυτον
ַלְאָ֣ךְ רָ֭שָׁע יִפֹּ֣ל בְּרָ֑ע וְצִ֖יר אֱמוּנִ֣ים מַרְפֵּֽא׃
A wicked messenger falls into mischief: but a faithful ambassador is health.
18 πενιαν και ατιμιαν αφαιρειται παιδεια ο δε φυλασσων ελεγχους δοξασθησεται
ֵ֣ישׁ וְ֭קָלוֹן פּוֹרֵ֣עַ מוּסָ֑ר וְשׁוֹמֵ֖ר תּוֹכַ֣חַת יְכֻבָּֽד׃
Poverty and shame shall be to him that refuses instruction: but he that regards reproof shall be honoured.
19 επιθυμιαι ευσεβων ηδυνουσιν ψυχην εργα δε ασεβων μακραν απο γνωσεως
ַּאֲוָ֣ה נִ֭הְיָה תֶּעֱרַ֣ב לְנָ֑פֶשׁ וְתוֹעֲבַ֥ת כְּ֝סִילִ֗ים ס֣וּר מֵרָֽע׃
The desire accomplished is sweet to the soul: but it is abomination to fools to depart from evil.
20 ο συμπορευομενος σοφοις σοφος εσται ο δε συμπορευομενος αφροσι γνωσθησεται
?לוך **הוֹלֵ֣ךְ אֶת־חֲכָמִ֣ים *וחכם **יֶחְכָּ֑ם וְרֹעֶ֖ה כְסִילִ֣ים יֵרֽוֹעַ׃
He that walks with wise men shall be wise: but a companion of fools shall be destroyed.
21 αμαρτανοντας καταδιωξεται κακα τους δε δικαιους καταλημψεται αγαθα
ַ֭טָּאִים תְּרַדֵּ֣ף רָעָ֑ה וְאֶת־צַ֝דִּיקִ֗ים יְשַׁלֶּם־טֽוֹב׃
Evil pursues sinners: but to the righteous good shall be repaid.
22 αγαθος ανηρ κληρονομησει υιους υιων θησαυριζεται δε δικαιοις πλουτος ασεβων
֗וֹב יַנְחִ֥יל בְּנֵֽי־בָנִ֑ים וְצָפ֥וּן לַ֝צַּדִּ֗יק חֵ֣יל חוֹטֵֽא׃
A good man left an inheritance to his children's children: and the wealth of the sinner is laid up for the just.
23 δικαιοι ποιησουσιν εν πλουτω ετη πολλα αδικοι δε απολουνται συντομως
ָב־אֹ֭כֶל נִ֣יר רָאשִׁ֑ים וְיֵ֥שׁ נִ֝סְפֶּ֗ה בְּלֹ֣א מִשְׁפָּֽט׃
Much food is in the tillage of the poor: but there is that is destroyed for lack of judgment.
24 ος φειδεται της βακτηριας μισει τον υιον αυτου ο δε αγαπων επιμελως παιδευει
וֹשֵׂ֣ךְ שִׁ֭בְטוֹ שׂוֹנֵ֣א בְנ֑וֹ וְ֝אֹהֲב֗וֹ שִֽׁחֲר֥וֹ מוּסָֽר׃
He that spares his rod hates his son: but he that loves him chastens him early.
25 δικαιος εσθων εμπιπλα την ψυχην αυτου ψυχαι δε ασεβων ενδεεις
ַדִּ֗יק אֹ֭כֵל לְשֹׂ֣בַע נַפְשׁ֑וֹ וּבֶ֖טֶן רְשָׁעִ֣ים תֶּחְסָֽר׃ פ
The righteous eats to the satisfying of his soul: but the belly of the wicked shall lack.