1
Moral Benefits of Wisdom
υιε εαν δεξαμενος ρησιν εμης εντολης κρυψης παρα σεαυτω
בְּ֭נִי אִם־תִּקַּ֣ח אֲמָרָ֑י וּ֝מִצְוֺתַ֗י תִּצְפֹּ֥ן אִתָּֽךְ׃
My son, if you will receive my words, and hide my commandments with you;
2 υπακουσεται σοφιας το ους σου και παραβαλεις καρδιαν σου εις συνεσιν παραβαλεις δε αυτην επι νουθετησιν τω υιω σου
לְהַקְשִׁ֣יב לַֽחָכְמָ֣ה אָזְנֶ֑ךָ תַּטֶּ֥ה לִ֝בְּךָ֗ לַתְּבוּנָֽה׃
So that you incline yours ear unto wisdom, and apply yours heart to understanding;
3 εαν γαρ την σοφιαν επικαλεση και τη συνεσει δως φωνην σου την δε αισθησιν ζητησης μεγαλη τη φωνη
כִּ֤י אִ֣ם לַבִּינָ֣ה תִקְרָ֑א לַ֝תְּבוּנָ֗ה תִּתֵּ֥ן קוֹלֶֽךָ׃
Yea, if you cry after knowledge, and lift up your voice for understanding;
4 και εαν ζητησης αυτην ως αργυριον και ως θησαυρους εξερευνησης αυτην
אִם־תְּבַקְשֶׁ֥נָּה כַכָּ֑סֶף וְֽכַמַּטְמוֹנִ֥ים תַּחְפְּשֶֽׂנָּה׃
If you seek her as silver, and search for her as for hid treasures;
5 τοτε συνησεις φοβον κυριου και επιγνωσιν θεου ευρησεις
אָ֗ז תָּ֭בִין יִרְאַ֣ת יְהוָ֑ה וְדַ֖עַת אֱלֹהִ֣ים תִּמְצָֽא׃
Then shall you understand the fear of the LORD, and find the knowledge of God.
6 οτι κυριος διδωσιν σοφιαν και απο προσωπου αυτου γνωσις και συνεσις
כִּֽי־יְ֭הוָה יִתֵּ֣ן חָכְמָ֑ה מִ֝פִּ֗יו דַּ֣עַת וּתְבוּנָֽה׃
For the LORD gives wisdom: out of his mouth comes knowledge and understanding.
7 και θησαυριζει τοις κατορθουσι σωτηριαν υπερασπιει την πορειαν αυτων
*וצפן **יִצְפֹּ֣ן לַ֭יְשָׁרִים תּוּשִׁיָּ֑ה מָ֝גֵ֗ן לְהֹ֣לְכֵי תֹֽם׃
He lays up sound wisdom for the righteous: he is a buckler to them that walk uprightly.
8 του φυλαξαι οδους δικαιωματων και οδον ευλαβουμενων αυτον διαφυλαξει
לִ֭נְצֹר אָרְח֣וֹת מִשְׁפָּ֑ט וְדֶ֖רֶךְ *חסידו **חֲסִידָ֣יו יִשְׁמֹֽר׃
He keeps the paths of judgment, and perserves the way of his saints.
9 τοτε συνησεις δικαιοσυνην και κριμα και κατορθωσεις παντας αξονας αγαθους
אָ֗ז תָּ֭בִין צֶ֣דֶק וּמִשְׁפָּ֑ט וּ֝מֵישָׁרִ֗ים כָּל־מַעְגַּל־טֽוֹב׃
Then shall you understand righteousness, and judgment, and equity; yea, every good path.
10 εαν γαρ ελθη η σοφια εις σην διανοιαν η δε αισθησις τη ση ψυχη καλη ειναι δοξη
כִּֽי־תָב֣וֹא חָכְמָ֣ה בְלִבֶּ֑ךָ וְ֝דַ֗עַת לְֽנַפְשְׁךָ֥ יִנְעָֽם׃
When wisdom enters into yours heart, and knowledge is pleasant unto your soul;
11 βουλη καλη φυλαξει σε εννοια δε οσια τηρησει σε
מְ֭זִמָּה תִּשְׁמֹ֥ר עָלֶ֗יךָ תְּבוּנָ֥ה תִנְצְרֶֽכָּה׃
Discretion shall preserve you, understanding shall keep you:
12 ινα ρυσηται σε απο οδου κακης και απο ανδρος λαλουντος μηδεν πιστον
לְ֭הַצִּ֣ילְךָ מִדֶּ֣רֶךְ רָ֑ע מֵ֝אִ֗ישׁ מְדַבֵּ֥ר תַּהְפֻּכֽוֹת׃
To deliver you from the way of the evil man, from the man that speaks perverse things;
13 ω οι εγκαταλειποντες οδους ευθειας του πορευεσθαι εν οδοις σκοτους
הַ֭עֹ֣זְבִים אָרְח֣וֹת יֹ֑שֶׁר לָ֝לֶ֗כֶת בְּדַרְכֵי־חֹֽשֶׁךְ׃
Who leave the paths of uprightness, to walk in the ways of darkness;
14 οι ευφραινομενοι επι κακοις και χαιροντες επι διαστροφη κακη
הַ֭שְּׂמֵחִים לַעֲשׂ֥וֹת רָ֑ע יָ֝גִ֗ילוּ בְּֽתַהְפֻּכ֥וֹת רָֽע׃
Who rejoice to do evil, and delight in the perverseness of the wicked;
15 ων αι τριβοι σκολιαι και καμπυλαι αι τροχιαι αυτων
אֲשֶׁ֣ר אָרְחֹתֵיהֶ֣ם עִקְּשִׁ֑ים וּ֝נְלוֹזִ֗ים בְּמַעְגְּלוֹתָֽם׃
Whose ways are crooked, and they perverse in their paths:
16 του μακραν σε ποιησαι απο οδου ευθειας και αλλοτριον της δικαιας γνωμης
לְ֭הַצִּ֣ילְךָ מֵאִשָּׁ֣ה זָרָ֑ה מִ֝נָּכְרִיָּ֗ה אֲמָרֶ֥יהָ הֶחֱלִֽיקָה׃
To deliver you from the strange woman, even from the stranger which flatters with her words;
17 υιε μη σε καταλαβη κακη βουλη η απολειπουσα διδασκαλιαν νεοτητος και διαθηκην θειαν επιλελησμενη
הַ֭עֹזֶבֶת אַלּ֣וּף נְעוּרֶ֑יהָ וְאֶת־בְּרִ֖ית אֱלֹהֶ֣יהָ שָׁכֵֽחָה׃
Which forsakes the guide of her youth, and forgets the covenant of her God.
18 εθετο γαρ παρα τω θανατω τον οικον αυτης και παρα τω αδη μετα των γηγενων τους αξονας αυτης
כִּ֤י שָׁ֣חָה אֶל־מָ֣וֶת בֵּיתָ֑הּ וְאֶל־רְ֝פָאִ֗ים מַעְגְּלֹתֶֽיהָ׃
For her house inclines unto death, and her paths unto the dead.
19 παντες οι πορευομενοι εν αυτη ουκ αναστρεψουσιν ουδε μη καταλαβωσιν τριβους ευθειας ου γαρ καταλαμβανονται υπο ενιαυτων ζωης
כָּל־בָּ֭אֶיהָ לֹ֣א יְשׁוּב֑וּן וְלֹֽא־יַ֝שִּׂ֗יגוּ אָרְח֥וֹת חַיִּֽים׃
None that go unto her return again, neither take they hold of the paths of life.
20 ει γαρ επορευοντο τριβους αγαθας ευροσαν αν τριβους δικαιοσυνης λειους
לְמַ֗עַן תֵּ֭לֵךְ בְּדֶ֣רֶךְ טוֹבִ֑ים וְאָרְח֖וֹת צַדִּיקִ֣ים תִּשְׁמֹֽר׃
That you may walk in the way of good men, and keep the paths of the righteous.
21 χρηστοι εσονται οικητορες γης ακακοι δε υπολειφθησονται εν αυτη οτι ευθεις κατασκηνωσουσι γην και οσιοι υπολειφθησονται εν αυτη
כִּֽי־יְשָׁרִ֥ים יִשְׁכְּנוּ אָ֑רֶץ וּ֝תְמִימִ֗ים יִוָּ֥תְרוּ בָֽהּ׃
For the upright shall dwell in the land, and the perfect shall remain in it.
22 οδοι ασεβων εκ γης ολουνται οι δε παρανομοι εξωσθησονται απ αυτης
וּ֭רְשָׁעִים מֵאֶ֣רֶץ יִכָּרֵ֑תוּ וּ֝בוֹגְדִ֗ים יִסְּח֥וּ מִמֶּֽנָּה׃ פ
But the wicked shall be cut off from the earth, and the transgressors shall be rooted out of it.